Agenda 21, hoofdstuk 19, Milieuverantwoord beheer van gevaarlijke stoffen met inbegrip van het voorkomen van internationale handel in toxische en gevaarlijke producten

19.1. Het omvangrijke gebruik van gevaarlijke stoffen is van groot belang voor de verwezenlijking van de maatschappelijke en economische doelen van de wereldgemeenschap, en de beste werkwijzen van dit moment laten zien dat ze op grote schaal en op een betaalbare en zeer veilige wijze kunnen worden gebruikt. Er dient echter nog heel wat te gebeuren om gevaarlijke stoffen op milieuverantwoorde wijze te beheren, uitgaande van de beginselen van duurzame ontwikkeling en een betere kwaliteit van het leven voor de mensheid. Twee van de grootste problemen (...) zijn: (a) onvoldoende wetenschappelijke informatie voor het evalueren van de gevaren die aan het gebruik van veel chemische stoffen kleven, en (b) gebrek aan middelen voor het evalueren van chemische stoffen waarvoor wel gegevens beschikbaar zijn.


A. Uitbreiding en versnelling van de internationale evaluatie van risico’s ten gevolge van blootstelling aan chemische stoffen

19.11. Het inschatten van de gevaren die een chemische stof kan veroorzaken voor de volksgezondheid en het milieu is een noodzakelijke voorwaarde voor het opstellen van plannen voor een veilig en nuttig gebruik van chemische stoffen. Van de ongeveer 100.000 chemische stoffen in de handel en de duizenden stoffen van natuurlijke oorsprong waarmee mensen in contact komen, komen er veel voor als vervuilende stoffen of verontreinigingen in voedsel, handelsprodukten en de verschillende milieucompartimenten. Gelukkig is de blootstelling aan de meeste chemische stoffen (ongeveer 1.500 stoffen maken meer dan 95 procent van de totale wereldproduktie uit) nogal beperkt, aangezien de meeste in zeer kleine hoeveelheden worden gebruikt. Het is echter een ernstig probleem dat zelfs voor veel chemische stoffen die in grote hoeveelheden geproduceerd worden, cruciale gegevens voor risicoschatting ontbreken. In het kader van het chemische stoffenprogramma van de OESO worden dergelijke gegevens nu voor een aantal chemische stoffen verzameld.


D. Invoeren van programma’s voor het verminderen van risico’s - uitgangspunten

19.44. Voor de gevaarlijke stoffen die momenteel in gebruik zijn bestaan vaak alternatieven. Soms kunnen risico’s dan ook verminderd worden door andere chemische stoffen te gebruiken of zelfs niet-chemische technologieën. De bekendste manier om risico’s te verminderen is schadelijke stoffen te vervangen door onschadelijke of minder schadelijke stoffen. Een andere manier is om procedures te ontwikkelen voor het voorkomen van verontreiniging en normen op te stellen voor chemische stoffen voor elke compartiment van het milieu, met inbegrip van voedsel en water en voor consumptiegoederen. In een ruimer kader gaat het bij het verminderen van risico’s om breed-georiënteerde benaderingen voor het verminderen van de risico’s van gevaarlijke stoffen, waarbij rekening gehouden wordt met de volledige levenscyclus van de chemische stoffen. Dergelijke benaderingen zouden zowel wettelijke als niet-wettelijke maatregelen kunnen omvatten, zoals de bevordering van het gebruik van schonere produkten en technologieën, procedures en programma’s voor het voorkomen van verontreiniging, overzichten van emissies, productetikettering, gebruiksbeperkingen, economische stimuleringsmaatregelen, procedures voor veilige behandeling en blootstellingsvoorschriften, en het geleidelijk afschaffen of verbieden van chemische stoffen die buitensporige en anderszins onbeheersbare risico’s voor de gezondheid en het milieu opleveren en van chemische stoffen die vergiftig, moeilijk afbreekbaar en bio-accumulatief zijn, en waarvan het gebruik niet voldoende beheerst kan worden.