het klassiek economisch gedachtegoed

De klassieke economie accepteert bevrediging van persoonlijke behoeften en verheft persoonlijke winst tot het fundamentele economisch doel.

Volgens de filosoof en econoom Adam Smith (1723 - 1790) is de centrale motor van de economie het persoonlijke belang. Oskar Lange (1904 - 1965) beschrijft de economie als "de wetenschap van de sociale wetten van de productie en verdeling van de materiële middelen die ten dienste staan aan de bevrediging van de menselijke behoeften".

Het klassiek economisch denken is de vrucht van een bepaald natuurbeeld en mensbeeld. Volgens deze denkwijze wordt alles dat niet meetbaar, en daarmee niet in geld uit te drukken is, van weinig of geen waarde geacht. Wanneer iets niet met productie en consumptie in verband staat valt dit buiten beeld. In de plaats van dat de prijs van een product de ware prijs, kosten en waarde van dat product uitdrukt, wordt in het klassieke beeld de prijs en waarde van een object bepaald door het nut dat men er aan geeft en door de schaarste. Daarnaast wordt de prijs bepaald door aanbod en vraag.

Gedurende de afgelopen eeuwen ontwikkelden zich sociale en economische wetten voor de productie en verdeling van de materiële grondstoffen en middelen. Deze wetten waren uitsluitend gericht op het voorzien in de directe menselijke behoeften. Hiermee werd de persoonlijke winst een algemeen aanvaard economisch uitgangspunt. Ook kreeg de producent alle vrijheid de "behoefte", of beter de vraag, voor de consumptie van de producten te creëren.

Vanaf die tijd houdt de economie zich bezig met de massaproductie, verspreiding en consumptie van producten, technieken en diensten. Modellen voor kosten en baten werden ontwikkeld, uitgaande van de maximale winst voor minimale kosten. De productiviteit werd alsmaar opgevoerd en de productiekosten steeds verder verlaagd.


Het geld, dat was bedoeld als een instrument in de uitwisseling van producten en diensten, werd steeds meer het doel van deze uitwisseling. Economie werd daardoor synoniem aan bezit en de inspanning om meer bezit te vergaren.

Dit klassiek economisch gedachtegoed heeft zich vervolgens over de hele wereld verspreid, tegen hoge ecologische en sociale kosten die niet in de prijs van producten, technieken en diensten wordt meegerekend.



Afbeelding Donald Duck: Walt Disney
Afbeelding dollars: Frits Aklefeldt HikingArtist.com