productie, gebruik en emissie van ftalaten
 
De wereldwijde productie van ftalaten is vrij hoog. In de literatuur over productiecijfers is het vaak onduidelijk om welke soorten ftalaten het gaat. Ook is het niet altijd duidelijk of het hier om productie, toepassing, import en export, om ftalaten in pure vorm of ook toegepast in producten, betreft.
 
Wat de uittreding- of emissiecijfers betreft, is het onduidelijk waarop deze cijfers zijn gebaseerd en of deze overeenkomen met de te verwachten emissies van ftalaten uit producten tijdens en na het gebruik.
Doordat ftalaten in producten wereldwijd verhandeld worden en onder heel verschillende omstandigheden worden toegepast, zijn de precieze hoeveelheden vrijgekomen ftalaten voor een bepaalde regio ook moeilijk vast te stellen. Bovendien kan de emissie van ftalaten plaatsvinden zowel tijdens de productie en distributie, als tijdens de verwerking, gedurende het gebruik en tijdens de afvalfase.

Wereld   De wereldwijde productie van ftalaten ligt tussen de 2,7 en 3,5 miljoen ton per jaar 1). Figuur: NASA

Europa   Het totale gebruik van de ftalaten DEHP, DINP, DIDP, BBP en DBP ligt in Europa tussen de 792.000 en 822.000 ton per jaar 2), zie ook tabel 1. hieronder. De emissie van de ftalaat DEHP wordt voor heel Europa geschat op 34.000 ton per jaar. Hiervan wordt naar 7.000 ton aan de lucht vrijgegeven, 12.000 ton aan het water en 15.000 ton komt in de Europese bodem terecht 3).

Nederland   Volgens een bron 4) wordt jaarlijks in Nederland 15.221 ton aan ftalaten geproduceerd, maar de productie van Exxon Chemical Holland was in 1989 alleen al 220.000 ton ftalaten 5).   Enkele van de ftalaten die in Europa en in Nederland geburende de 90-er jaren veel werden gebruikt, staan ook in tabel 1.

 
Het totaal gebruik in Nederland komt in de tabel op ruim 15.000 ton. Volgens een andere bron was in Nederland in 1985 het totale gebruik van ftalaten ongeveer 45.000 ton, waarvan DEHP 26.100 ton (58% van totaal) en DIDP 9900 ton (22% van totaal) voor hun rekening nemen 6). Gezien het hoge Europese DIDP gebruik is ook het Nederlandse DIDP gebruik uit de tabel onwaarschijnlijk laag.
 
De emissie van ftalaten uit PVC-producten wordt voor Nederland geschat op 309 ton 7) of 325 ton 4) per jaar.  In tabel 1. wordt ook het Nederlandse aandeel in de emissie voor de vijf belangrijkste ftalaten gegeven. Uit de tabel valt op te maken dat in Nederland DBP, DIDP en DEHP het meest zou vrijkomen. De relatief hoge emissie van DBP is opvallend, gezien de relatief geringe productiecijfers. Volgens de tabel is de DBP-emissie 33% en een andere bron 6) minder dan 20% van de totale ftalaatproductie. Hetzelfde geldt voor DIDP. Onduidelijk is waarop de emissiecijfers uit de tabel zijn gebaseerd en of deze overeenkomen met de te verwachten emissies van ftalaten uit producten tijdens en na de gebruiksfase.


Tabel 1. Gebruik in ton/jaar van ftalaten in Europa en gebruik en emissie Nederland, allen in ton per jaar (zie opmerking tekst).
    

Soort ftalaat	Europa	Nederland	emissie NL (% van gebruik)
DEHP	400.000 – 500.000	9000	60   (0,67%)
DINP	100.000 – 200.000	3700	25  (0,68 %)
DIDP	100.000 – 200.000	11	74  (673%)
BBP	20.000 – 50.000	2000	5  (0,25%)
DBP	20.000 – 40.000	510	75  (14,71%)

         


1) Van Wezel, 1999 in LOES, 2002 en WHO 131, 1992 in Wiersma, 2000, Cadogan DF, Howick CJ. 1996. Plasticizers, in: Kirk-Othmer Encyclopedia of Chemical Technology, Vol 19. New York: JohnWiley and Sons, 258–290.
2) Diverse bronnen in 8). 
3) NCI, 1998 in 8).
4) KG, 2003, Additieven VIII - Weekmakers, Kunststof en Rubber nr. 7.
5) Ewijk 1992 in 8).
6) De Groot, 1987 in 8).
7) Kapteijns 1997 in 8)..
8) Wiersma G en HAJ Mulder 2000, Broomhoudende brandvertragers, ftalaten, musk, xyleen, tri en per en zink, rapport KNNM BV en Chemiewinkel RUG.