8. verbeterde afvoer en verwerking van ongebruikte medicijnen

Overtollige veterinaire medicijnen worden soms gestort en komen hierdoor in het riool, gierput, of direct in het milieu terecht1). Voorheen kwamen met huishoudelijk afval vermengde en gestorte medicijnen in het grondwater, of via verzameld doorsijpelend regenwater van de stortplaats, in de rioolwaterzuivering terecht 2). Overtollige medicijnen zouden zonder extra kosten aan de leverancier; de veearts/apotheek, tussenhandel of fabrikant, teruggegeven moeten kunnen worden. Ook zou een destructiebedrijf de restanten op kunnen halen 3).

Verder is stort bij het huishoudelijk afval een optie, omdat dit afval tegenwoordig in Nederland in geavanceerde ovens wordt verbrand. Verbranding bij hoge temperatuur met gasreiniging werd tot voor kort door de WHO voor overtollige (veterinaire) medicijnen als de beste technische oplossing beschouwd 4). Door verbranding worden altijd nieuwe toxische afvalstromen (dioxinen, furanen en PCB’s) gecreëerd, die aparte verwerking vereisen. Verantwoorde verbranding betekent daarom tegenwoordig hoge investerings- en onderhoudskosten, maar blijft kwetsbaar voor gedeeltelijke uitval, met milieurisico’s als gevolg. Tevens worden bij verbranding waardevolle grondstoffen verspild, eventuele energie-terugwinning ten spijt. Ook de WHO beschouwt daarom verbranding tegenwoordig als een tijdelijke, maar ongewenste, maatregel 5).

uitbreiding productinformatie

 
De verspreiding onder de gebruikers (veeartsen en boeren) van extra productinformatie over de milieuveiligheid en omgang met restanten van medicijnen (te vergelijken met Material Safety Data Sheets) kan overwogen worden 6). Belangrijk is dat de informatie regelmatig wordt aangepast aan de lokale situatie en nieuwe inzichten en voorschriften, en dat men zich afvraagt of gebruikers de informatie (kunnen) lezen. Ook zal informatie via andere kanalen en andere vormen overwogen dienen te worden.

> Naar volgende maatregel ter vermindering van veterinaire medicijnvervuiling

1) Díaz-Cruz, M. S. et al., 2003, Environmental behavior and analysis of veterinary and human drugs in soils, sediments and sludge, Trends in Analytical Chemistry, 22:340-351; Snijdelaar M, Leijen, C, Lambers, J and Brandwijk, T., 2006, Problematiek rond diergeneesmiddelen in oppervlaktewater, Directie Kennis, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Rapport DK nr, 2006/060.
2) Doerr-MacEwen, N.A and Haight, M. E., 2006, Expert Stakeholders Views on the Management of Human Pharmaceuticals in the Environment , Environ Manage, 38:853–866.
3) Velagaleti, R, Burns, B.N, Gill, M and Prothro, J., 2002, Impact of current good manufacturing practices and emission regulations and guidances on the discharge of pharmaceuticals chemicals into the environment from manufacturing, use and disposal, Environmental Health Perspective, 110(3):213-220.
4) Gray, R.C.F., et al., 1999, Guidelines for Safe Disposal of Unwanted Pharmaceuticals in and after Emergencies, World Health Orgainzation Report, pp. 31.
5) http://www.who.int/entity/water_sanitation_health/medicalwaste/hcwmpolicy/en/
6) Mankes, R.F and Lee, L., 2006, A vital step in managing pharmaceutical waste, Vestara Medical LLC company document, pp. 16.