gevolgen van medicijnvervuiling op de volksgezondheid

Voortdurende medicatie via het milieu kan allerlei gevolgen hebben voor de gezondheid. Regelmatig wordt langdurige blootstelling aan een zeer lage concentratie van een medicijn via het milieu vergeleken met de hoge concentratie die mensen binnenkrijgen tijdens therapie. Mensen worden echter via het milieu niet blootgesteld aan één medicijn, maar aan vele middelen tegelijk, gezamenlijk met een cocktail van andere microverontreinigingen die onderling samen kunnen werken. Verder is bekend dat vele duizenden industriële stoffen reeds in uiterst lage concentraties biologisch actief zijn. Medicijnen vormen daarop geen uitzondering; ook niet-hormonale medicijnen, zoals pijnstillers, vertonen ook een hormonaal effect.
 

Een onderzoeksgroep heeft aangetoond dat een cocktail van verschillende medicijnen, met individuele concentraties die in oppervlaktewater worden gemeten (ng/L), de ontwikkeling remt van humane embryonale cellen. De gevonden effectconcentraties van bijv. pijnstillers zijn vergelijkbaar met of liggen onder de concentraties die mensen via de voeding en water binnenkrijgen 1). Een andere onderzoeksgroep laat zien dat diclofenac, in concentraties vanaf ± 30 femtogram/L, een immuunreactie in bloedcellen van gezonde volwassen mensen vertoonde. Indometacine veroorzaakte deze reactie vanaf ± 100 nanogram/L; ibuprofen en paracetamol vanaf ± 10 microgram/L 2). De bijzonder lage effectconcentratie van diclofenac ligt beduidend lager dan de maximale concentratie diclofenac gevonden in Nederlands drinkwater (tussen 10 en 20 ng/L) 3).
 
Op basis van dergelijke resultaten zullen we uit voorzorg aan moeten nemen dat medicijnen ook in de uiterst lage milieuconcentraties menselijke cellen beïnvloeden. Langdurige blootstelling aan deze middelen via het milieu kan op latere leeftijd en in volgende generaties gevolgen hebben op allerlei lichaamsprocessen.

kennisbehoefte

> naar startpagina gevolgen van medicijnvervuiling

1) Pomati et al, 2006, Effects of a Complex Mixture of Therapeutic Drugs at Environmental Levels on Human Embryonic Cells Environ Sci Technol 40: 2442-2447.
2) Tammer B, T Graber, I Lehmann and G Wichmann, 2006, Untersuchung umweltrelevanter Konzentrationen von Nicht-Opioid-Analgetika im humanen System, Poster, Department Umweltimmunologie, Umweltforschungszentrum Leipzig-Halle GmbH.
3) Versteegh JFM et al 2007, Geneesmiddelen in drinkwater en drinkwaterbronnen, RIVM-rapport 703719016/2007.
4) Europese Parlement, vergadering 11-14 maart 2013.

Foto: Bjarki Halldors, op Flickr.com