waterbeheer in een vicieuze cirkel
De traditionele biologische rioolwaterzuiveringsinstallatie (rwzi) is niet afdoend voor verwijdering van een grote verscheidenheid aan biologische en chemische microverontreinigingen. Om risico’s voor milieu en volksgezondheid te beperken wordt overwogen een extra zuiveringsstap aan de rwzi toe te voegen. Vanwege de onvolledige verwijdering van de recalcitrante synthetische moleculen door de verschillende nieuwe hightech-zuiveringstechnieken, en het toenemend belang van hygiëne wegens de resistentieproblematiek, zal een combinatie van zuiveringstechnieken nodig zijn.
In 2007 en 2008 zijn levenscyclusanalyses (LCA’s) uitgevoerd van verschillende zuiveringstechnieken 1), zie ook de diagram hieronder. Keerzijden van deze technieken zijn de extra kwetsbaarheid voor storing en de hoge kosten voor aanschaf en onderhoud. Het NL ministerie van Verkeer en Waterstaat concludeert dan ook dat deze technieken tekort schieten en te duur zijn 2). Bovendien zijn deze technieken niet ontwikkeld volgens het duurzaamheidscriterium: ze creëren nieuwe giftige afvalstromen, verbruiken relatief veel (fossiele) energie, produceren relatief veel (fossiele) CO2, verzuren het watermilieu, en bevorderen exploitatie van zeldzame ecosystemen.
Nageschakelde hightech-zuivering kan gezien worden als een deeloplossing en een kortetermijnoplossing. Een deeloplossing, omdat het geen soelaas biedt voor andere belangrijke routes van microverontreiniging: rioollekkages, veeteelt, aquacultuur, en import via voeding. Een kortetermijnoplossing, omdat de ontwikkelingen in de chemische industrie (bijv. nanotechnologie) zo snel gaan, en de multiresistentieproblematiek zo groot wordt, dat technische oplossingen telkens achter de feiten aanlopen. Hierdoor bevindt de waterzuivering zich in een moeilijk te winnen wedloop met de realiteit.
Ook kan hightechzuivering werkelijk duurzame maatregelen belemmeren 3). Hightech biedt op de korte termijn concurrentievermogen, status en prestige, waardoor de kosteneffectiviteit op de lange duur onvoldoende wordt geëvalueerd. Net als met vuilverbranding is gebeurd, roept deze techniek nieuwe kostbare technieken op om de neveneffecten zoals giftige afvalstromen te beheren. De kans is groot dat de samenleving ook met het waterbeheer voor lange tijd afhankelijk wordt van reeds verrichte investeringen in een bepaalde kostbare techniek.
 |
Men loopt hierdoor de kans in een vicieuze cirkel terecht te komen van steeds duurdere en meer kwetsbare einde-pijp-technieken. Technieken die het probleem niet volledig oplossen, de netto milieubelasting vergroten, de ontwikkeling van minder kostbare brongerichte methodieken (zoals groene chemie/farmacie) niet bevorderen, en werkelijke maatschappelijke innovatie ontmoedigden.
|
LCA van drie zuiveringstechnieken: zandfiltratie, ozonatie en membraanfiltering (Wenzel et al 2008)
De vergeleken microverontreinigingen zijn cadmium, lood, nikkel, 17beta-estradiol, 17alfa-ethinylestradiol, DEHP (ftalaat), PAH (Polycyclic Aromatic Hydrocarbons/ Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen, PAK’s), nonylfenol, LAS & NPE detergenten.
PET = inwonersequivalenten.
avoided/groen = de mate waarin vergiftiging van waterorganismen wordt voorkomen.
induced/rood = bijdrage aan klimaatverandering, eutrofiëring, en verzuring.
De diagram toont een relatief hoge verwijderingsefficiëntie van microverontreinigingen tijdens zandfiltratie, en de relatief grote bijdrage van ozonbehandeling en membraanfiltering aan klimaatsverandering en verzuring van het watermilieu 4).
1) Jones et al 2007, Questioning the excessive use of advanced treatment to remove organic micropollutants from wastewater, Environ. Sci. Technol. (41)5085-5089; Wenzel et al 2008, Weighing environmental advantages and disadvantages of advanced wastewater treatment of micro-pollutants using environmental life cycle assessment, Water Science & Technology 57(1)27-32.
2) Kaderregeling subsidies duurzaamheid Verkeer en Waterstaat, Staatscourant 2009 nr 10400, 13 juli 2009.
3) Kümmerer K 2008 Strategies for reducing the input of pharmaceuticals into the environment, p. 411-418 in Kümmerer K (Ed) 2008 Pharmaceuticals in the environment, Sources, fate, effects and risks, Springer-Verlag Berlin.
4) Wenzel et al 2008.
Afb: Frits Ahleveldt hikingartist.com
