Groene gezondheidszorg

synthetische stoffen in de gezondheidssector

Een aanzienlijk deel van de synthetische stoffen dat eind 20^e - begin 21^e eeuw nog in de gezondheidssector wordt gebruikt is schadelijk voor gezondheid en milieu. Enkele voorbeelden:

binnen een gezondheidsinstelling wordt met meer dan 100 kankerverwekkende stoffen gewerkt;

aanstaande moeders en vooral couveusekinderen krijgen tijdens beademing en bloedtransfusie te hoge hoeveelheden hormoonachtige weekmakers (ftalaten) afkomstig van medische PVC-producten binnen;

tijdens de zorg gebruikt men toenemende hoeveelheden wegwerpartikelen van kunststof die na gebruik verbrand worden. Door een ongecontroleerde afvalverbranding is de gezondheidssector wereldwijd een van de grootste producenten van zeer giftige en stabiele dioxinen. In de VS, bijvoorbeeld, blijkt in de 90-er jaren ongeveer de helft van de in het milieu geloosde dioxines uit de gezondheidssector afkomstig te zijn;

in Nederland en andere Europese landen worden rond de eeuwwisseling enkele honderden geneesmiddelen in het oppervlaktewater en enkele tientallen in het drinkwater aangetroffen;

in 2007 wordt op veel afdelingen oncologie en urologie in Nederlandse ziekenhuizen onzorgvuldig omgegaan met geneesmiddelen tegen kanker, die kankerverwekkend kunnen zijn. Verplegend personeel droeg bij toediening vaak geen handschoenen of schort. Schoonmakers gingen verkeerd om met besmet wasgoed 1);

in 2007 was in de helft van de onderzochte operatiekamers en chirurgieafdelingen van de Nederlandse ziekenhuizen de bescherming tegen narcosegassen onvoldoende door gebrekkige ventilatie of doordat geen maskers werden gebruikt 1).

Andere vervuilingsbronnen van deze sector zijn besmettelijk afval, antibioticaresistentie, straling (röntgen en radioactieve stoffen) en zware metalen.

Het zorgpersoneel, patiënten, en het personeel van de gemeentelijke reinigingsdiensten, worden dagelijks direct aan deze risicovolle stoffen blootgesteld. Via lucht, bodem en water komen ook de hele samenleving en alle organismen hiermee voortdurend in contact.

De gezondheidssector is hierdoor wereldwijd een belangrijke bron van milieuvervuiling en schept daarmee onbedoeld een gezondheidsrisico. Op het gebied van bewustwording bij ziekenhuisdirecties, medici en ander zorgpersoneel valt nog een wereld te winnen 2), 3).

Gemeentelijk reinigingspersoneel in een Zuid-Amerikaanse stad laadt in 2001 zakken met besmettelijk afval in een open vuilniswagen, foto: Stg. Huize Aarde

1) Rapportage NL Arbeidsinspectie, 2007.
2) Hospital waste management in four major cities, Waste Consultancy, Gouda, 1998.
3) Eindrapport Broncontroles Infectieuze (afval)stoffen, Inspectie Verkeer & Waterstaat, Divisie Vervoer, 27 maart 2003.