2015

24 december 2015  Stichting Huize aarde maakte het verschil  Een medewerker Huize Aarde is door de pers uitgeroepen als één van de personen die in 2015 het verschil maakte. Dit in relatie tot het besluit van AkzoNobel BV en Twence BV af te zien van het plan om toxische afvalstoffen in de ondergrond te verwerken.

16 december 2015  Kuurgerichte urinescheiding opnieuw haalbaar geacht   Het Deventer ziekenhuis en Waterschap Drents Overijsselse Delta (voorheen Waterschap Groot Salland) presenteren resultaten van hun samenwerkingsproject "Grip op medicijnresten". Ruim 700 van de benaderde 1224 patiënten die röntgencontrastmiddelen gebruikten hebben een of meer plaszakken gebruikt, waarin gel-korrels de urine direct adsorberen. Op deze manier kan het merendeel van de uitgescheiden contrastmiddelen via het vaste afval verwijderd worden en komen deze persistente stoffen niet in de waterkringloop. In 2003 is in Berlijn een soortgelijk extern geïnitieerd onderzoek (zonder plaszakken) eveneens succesvol uitgevoerd. Kuurgerichte urinescheiding bleekt praktisch en economisch goed haalbaar en betaalbaar. Tien jaar later blijkt in het Berlijnse ziekenhuis niemand meer van het project af te weten (observatie Huize Aarde, 2013). De vraag is of en wanneer urinescheiding onderdeel van de dagelijkse zorgroutine wordt.

14 december 2015  Plan voor injectie gevaarlijk afval in ondergrond afgeblazen  AkzoNobel BV en Twence BV besluiten geen restanten van de afvalverbranding te gebruiken voor het opvullen van onstabiele zoutcavernes in Twente. Hiermee wordt voorkomen dat op korte termijn bijna een half miljoen ton en op lange termijn meerdere miljoenen tonnen van dit gevaarlijk afval niet-terugneembaar in de ondergrond zou verdwijnen. Dat was niet alleen riskant, maar ook een vorm van kapitaalvernietiging omdat dit afval zware metalen bevat die wellicht in de nabije toekomst teruggewonnen kunnen worden. Zie verder bij 15 februari en 27 oktober 2015.

MEDUWA

11 december 2015  Brede samenwerking opgezet voor aanpak medicijnvervuiling  Klimaatverandering krijgt wereldwijd steeds meer aandacht. In Nederland zorgt klimaatverandering nu al voor meer extreme perioden van droogte en regenval. In het oosten van het land betekent dit dat rivieren zoals de Vecht en haar zijrivieren Regge en Dinkel in het zomerseizoen vaker alleen worden gevoed door het afvalwater van rioolwaterzuiveringsinstallaties. Deze installaties halen niet alle verontreinigingen zoals medicijnen en pesticiden uit het water. Deze gifstoffen behalen daardoor in de rivieren zulke hoge concentraties dat het leven daarin in gevaar komt. Drinkwaterwinning uit dit water wordt lastig. Door irrigatie met dit water komen deze stoffen op het land terecht, waar ze door voedselgewassen worden opgenomen en weer bij ons terugkomen. Door perioden van hoge regenval spoelen medicijnen uit de op het land uitgereden diermest af en komen in het water terecht, tezamen met darmbacteriën die resistent zijn geworden tegen antibiotica. Ook zwemmen in dit water wordt riskant. In het project MEDUWA-Vecht(e) wil Huize Aarde zich, tezamen met kennisinstellingen en bedrijven aan beide zijden van de grens, inzetten om deze problematiek aan te pakken.

27 oktober 2015  Kennisuitwisseling en debat over plan injectie giftig afval in ondergrond  Vandaag organiseren de Universiteit Twente, het Koninklijk Instituut Van Ingenieurs (KIVI)-Oost NL en Huize Aarde een conferentie over de injectie van gevaarlijke afvalstoffen van verbrandingsinstallaties in instabiele zoutholtes in Twente. De conferentie wordt in de avond gevolgd door een debat in het kader van Studium Generale van de UT. Kennisuitwisseling en debat is in het belang van het maatschappelijke besluitvormingsproces rond het gebruik van de Twentse ondergrond als opslagmedium voor gevaarlijk afval. Voor conferentie en debat zijn zorgvuldig enkele onafhankelijke deskundigen uit binnen- en buitenland geselecteerd.

October 27th 2015  Conference and debate on planned injection of toxic waste in underground   Twente University, Royal Netherlands Society of Engineers (KIVI) - East Netherlands, and Huize Aarde are organising a conference on environmental and social costs and benefits of the planned injection of toxic incineration ashes in abandoned salt caverns in the Twente region of the Netherlands. The conference will take place in the afternoon, followed by a debate in the framework of Studium Generale of Twente University.

11 maart 2015  Medicijnvervuiling op agenda gezondheidszorg?  Vandaag wordt een seminar gehouden ter afronding van het INTERREG IV-A DENEWA project in het academisch ziekenhuis Groningen. Doel is medicijnvervuiling op de agenda van de gezondheidssector te krijgen. Centrale onderwerpen zijn de invloed van ziekenhuisafvalwater op de waterkwaliteit; risico’s van geneesmiddelen in het milieu; bijdrage van zorginstellingen aan verspreiding van antibiotica-resistentie; de rol van ziekenhuizen om deze verontreinigingen te voorkomen; technische versus gedragsgerichte aanpak. Huize Aarde draagt aan dit seminar bij.

15 februari 2015  Dioxinen-houdend afval in de ondergrond: wat vinden bewoners daarvan?  Bij de gemeente Enschede ligt een voorstel tot wijziging van een bestemmingsplan waarmee het mogelijk wordt een proef te starten om nabij Hengelo drie enorme zoutcavernes te vullen met honderdduizenden tonnen dioxinen-houdende reststoffen. Deze reststoffen komen van installaties die afval verbranden dat afkomstig is van huishoudens, bedrijven, ziekenhuizen e.d. Het is eigenlijk geen proef want het afval is niet meer terug te halen. Ook niet als het fout gaat. Het gaat ook niet om “slechts” drie cavernes. Het voornemen is aansluitend nog 20 cavernes met vliegas e.d. te vullen. Hoe vinden inwoners van de gemeente Enschede en Hengelo het dat gevaarlijk afval voor eeuwig in ondergrond wordt gestopt? Past een dergelijke oplossing nog in deze tijd? Volg hier de ontwikkelingen in Twente.

2014

13 oktober 2014  Groene farmacie ter sprake in het UMC Utrecht  Groene farmacie was vandaag het onderwerp tijdens de lunchbijeenkomst van de Apotheek van het UMC Utrecht. Huize Aarde gaf daar een introductie over het waarom en hoe van groene farmacie. Als er ergens kennis bestaat van medicijnen, dan is dat bij apothekers. Alleen heeft men nog geen inzicht in het lot van deze moleculen nadat ze via het riool uit het zicht zijn verdwenen. Dat medicijnen via drinkwater en voedsel weer bij de mens terug kunnen komen was hier nog geen issue. Nu bekend wordt dat lage concentraties van meerdere medicijnen tegelijk op het organisme inwerken (mengseltoxicologie), wordt het thema voor apothekers onvermijdelijk. Tijdens de bijeenkomst ontstond de discussie over het ethisch dilemma: wat weegt zwaarder, het milieu of de patiënt.

Om te voorkomen dat mensen patiënt worden door de milieukringloop van medicijnen, zullen toch maatregelen genomen moeten worden. Als onderdeel van haar duurzaamheidsbeleid is het UMC Utrecht dit najaar gestart met het icoonproject Groene Farmacie om medicijnvervuiling tegen te gaan.

July 22th 2014  Green Health Program  From today on English pages will be posted on the Green Health Care site groenegezondheid.nl. Brief information will be given about the Green Hospitals and Green Health programs. Green Health focuses on a source-oriented approach of health care related micro-pollution. Emphasis lies on the spread of pharmaceuticals and antibiotic resistance through the environment. To get this complex issue on the agenda in the Netherlands, for more than ten years now Huize Aarde has been involving different actors of the water and medicine chain as well as many students, see summary of activities & results.

10 juli 2014  Maatschappelijke verantwoorde farmacie (groene farmacie, Green Pharmacy), is een andere manier van omgaan met medicijnen, met het doel vervuiling van water, bodem, voedsel en lucht met deze middelen te voorkomen. Groene farmacie gaat verder dan het ontwerpen en selecteren van milieuvriendelijke pillen. Ook gezondheidsbevordering, niet chemische therapie, en evidence based fytotherapie vallen hieronder. Met financiële steun uit het InnoWATOR-programma van de Nederlandse overheid (project PACMem) heeft Huize Aarde het concept groene farmacie voor iedere schakel van de medicijnketen uitgewerkt. Komende jaren zullen de pagina’s verder worden aangevuld. Daarnaast heeft Huize Aarde voor het zelfde InnoWATOR-programma en PACMem-project het bredere concept groene chemie uitgewerkt. Vanaf 2014 zullen ook deze pagina’s op groenegezondheid.nl worden gepubliceerd.

May 16th 2015  Stichting Huize Aarde active NGO concerning pharma-pollution   Regulating micro-pollution is complex since diverse substances, sources and entry paths contribute to pollution of waters. Therefor the University of Berne and the aquatic research institute Eawag Switzerland research policies to reduce aquatic micro-pollution in all the countries along the Rhine: Switzerland, Germany, France and The Netherlands. Particular attention is paid to the positions of involved actors towards pharma-pollution. Also Huize Aarde is collaborating with this research. Researcher Florence Metz: „I have been doing my research in Switzerland, Germany, France and now in the Netherlands and I have not seen any other non-governmental actor as active as your foundation on the topic of pharma-pollution”.

15 mei 2014  Olie-lekkage: nieuw bewijs voor risico’s ondergrondse opslag  Vanaf begin april komt nabij de Nederlands-Duitse grens olie afkomstig uit een diepe zoutholte (caverne) op meerdere plaatsen aan het oppervlak. Koeien zijn ziek geworden en afgemaakt en een boerenfamilie mag niet in de boerderij overnachten wegens giftige dampen. In een gebied van 30 ha nabij natuurgebied Amtsvenn heeft 150.000 a 200.000 liter olie tot op 200 m. diep miljoenen kubieke meter bodem en grondwater vervuild. Het is keurig dat de Duitse overheid maximale transparantie nastreeft, maar kunnen wij als burgers daarop wel vertrouwen? De bedrijfsbelangen bij de opslag van olie, gas of afval in zoutholtes zijn groot. Overheid, politici en ook veel deskundigen zijn nauw met het bedrijfsleven verbonden.

En de recente aardbevingen door gaswinning in Groningen en olielekkages in Epe en Etzel, laten zien dat overheden en deskundigen de processen in de ondergrond nog onvoldoende onder controle hebben. Hier een oproep voor onafhankelijk onderzoek naar de risico’s van zoutholtes in het algemeen en opslag van olie, gas en afval daarin in het bijzonder. Een breed burgerplatform kan dit onderzoek stimuleren en begeleiden. Zie ook de berichten van 4 juni, 28 augustus en 25 september 2013.

6 maart 2014  Milieudeskundigen gezondheidssector hebben oor naar oplossing medicijnvervuiling. In het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU) heeft Huize Aarde de milieudeskundigen van alle UMC’s en hun universiteiten in Nederland (verenigd in de SAAZ-UNIe werkgroep Milieu) een presentatie gegeven over medicijnvervuiling en de risico’s voor mens en milieu. De aanwezigen toonden veel interesse en hadden talrijke vragen over de beste aanpak van de problematiek. De discussie was zo levendig dat de bijeenkomst wel twee keer zo lang had mogen duren. Wordt dus vervolgd.

23 januari 2014  Ziekenhuismedewerkers tonen interesse in thema medicijnkringloop  Alfons Uijtewaal van stichting Huize Aarde heeft vandaag tien jaar kennis- en visievorming door Huize Aarde m.b.t. de milieukringloop van medicijnen en antibioticaresistentie met een hoge waardering gepresenteerd tijdens de Conferentie Milieu & Veilligheid in Ziekenhuislaboratoria. De 160 bezoekers werd duidelijk gemaakt dat in Nederland mens en dier jaarlijks honderden tonnen medicijnen gebruiken. Dat deze moleculen in het lichaam niet worden afgebroken, maar via urine en ontlasting het lichaam verlaten, en daarna via meerdere routes in het milieu terechtkomen. Deze diffuse verspreiding maakt monitoring, (eco)toxicologie, risico-evaluatie en beheer van deze stoffen erg lastig. De milieumedicijnen komen via drinkwater, voedsel en lucht bij mens en dier terug. Er bestaan meerdere aanwijzingen dat deze stoffen in uiterst lage concentraties de gezondheid van mens en dier kunnen beïnvloeden. Ook niet-hormonale medicijnen blijken een hormooneffect te veroorzaken. Mocht in de toekomst iedere verontreiniging met hormoonverstorende stoffen verboden worden (zie bericht 13 maart 2013), dan ligt er voor de samenleving een flinke klus om medicijnvervuiling bij de bron aan te pakken.

December 12 2013  Environmental risk assessment based on incomplete sources  The European Commission published an extensive report on the environmental risks of medicinal products. The report also deals with human exposure to this chemical and biological contamination. The different exposure routes (food, drinking water, surface water) are mapped. Knowledge is still insufficient. In literature used for the report, concentrations are often mistakenly compared with therapeutic doses, and in the conclusions about possible health effects cocktail effects are ignored.

Zie verder het overzichtsartikel ‘Dweilen met de kraan open’, dat stichting Huize Aarde in de waterspecial van het tijdschrift Milieu heeft gepubliceerd. Het is een vervolg op het artikel ‘Medicijnen verzieken bodem en water’ van Huize Aarde in Milieu nr. 7, 2008.

9 december 2011  Advies aanpak medicijnemissie   De farmaceutische industrie, apothekers, ziekenhuizen, artsen, veeartsen, patiënten - elke schakel uit de medicijnketen zal bij moeten dragen aan de vermindering van de alsmaar toenemende medicijnemissie in het water. Een groep studenten van de Universiteit Groningen heeft in opdracht van de Unie van Waterschappen en Huize Aarde een adviesrapport geschreven. Men adviseert de Unie het urgentiebesef in de medicijnketen te bevorderen. Deze voorstudie zal een vervolg krijgen in de vorm van een masterstudie naar de rol van het waterschap in de medicijnketen. Meer over de ketenaanpak van medicijnvervuiling.

26 oktober 2011 afval bestrijdingsmiddelen in ondergrond   In het verleden heeft Huize Aarde een inventarisatie uitgevoerd van begraven pesticidenafval in Polen. Verspreid over over heel Polen bevinden zich speciale begraafplaatsen voor vele duizenden tonnen pesticidenafval, zie figuur. Sinds Huize Aarde het fenomeen wereldkundig heeft gemaakt zijn er meerdere vervolgstudies verricht en een kleine tien jaar later begon men de vervuiling aan te pakken. Een deel van het afval is  in afvalverbrandingsinstallaties in Nederland verwerkt. Uit recente publicaties blijkt dat een totale opschoning nog geruime tijd op zich zal laten wachten. Voor elke ton afval dient vijf ton vervuilde grond afgevoerd en behandeld te worden. Het vervuilde grondwater blijft een probleem voor milieu en volksgezondheid.

7 juni 2011 multi-resistente bacteriën in lucht   In 2010 werd door het IRAS Universiteit Utrecht, NIVEL en RIVM onderzoek gedaan naar luchtverontreiniging met antibiotica-resistente bacteriën afkomstig uit varkens- en pluimveebedrijven in de provincie Noord-Brabant. Aangetoond werd dat tot een kilometer rond veeteeltbedrijven een verhoogde concentratie multiresistente MRSA-bacteriën in het stof uit varkensbedrijven zitten. Hoe meer veeteeltbedrijven in de omgeving, hoe meer MRSA-bacteriën in de lucht werden aangetroffen. Ook werd een sterke relatie gevonden tussen veeteeltbedrijven en infectie aan de luchtwegen bij omwonenden, zie figuur. Infecties kunnen veroorzaak worden door celwandmateriaal (endotoxinen) van bacteriën in de lucht.